Postępowanie w sprawach nieletnich / Mediacja w postępowaniu w sprawach nieletnich
MEDIACJA W SPRAWACH NIELETNICH
Na jakim etapie może być przeprowadzone postępowanie mediacyjne?
Postępowanie mediacyjne ma charakter fakultatywny i może być przeprowadzone w każdym stadium postępowania – zarówno na etapie postępowania wyjaśniające, rozpoznawczego, jak i wykonawczego.
Kto decyduje o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego?
O skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego decyduje każdorazowo sąd rodzinny, zawsze jednak za zgodną pokrzywdzonego i nieletniego.
Jakie sprawy mogą zostać skierowane do postępowania mediacyjnego?
Postępowanie mediacyjne może być zarówno w sprawie o czyn karalny, jak i o demoralizację. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 roku w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 56, poz. 591 z późn. zm.), do mediacji mogą być kierowane wszystkie sprawy nieletnich, jednak istotne okoliczności sprawy nie powinny budzić wątpliwości.
Kto jest uczestnikiem postępowania mediacyjnego?
Uczestnikami postępowania mediacyjnego są: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni także jego rodzice lub opiekun.
Czy zgodna na przeprowadzenie postępowania mediacyjnego może być cofnięta?
Tak, zgoda na przeprowadzenie postępowania mediacyjnego może być cofnięta na każdym etapie postępowania.
Gdzie i kto przeprowadza postępowanie mediacyjne?
Postępowanie mediacyjne jest prowadzone poza budynkiem sądu, przez specjalnie wyszkolonych mediatorów. Postępowania mediacyjnego nie przeprowadza się jednak w lokalu zajmowanym przez uczestników lub ich rodziny, niezależnie od przeznaczenia tego lokalu oraz tytułu prawnego do jego zajmowania. Mediatorzy mogą działać indywidualnie lub w ramach instytucji, które prowadzą działalność w zakresie mediacji, resocjalizacji, poradnictwa wychowawczego i pomocy psychologicznej, diagnozy psychologicznej, profilaktyki przestępczości, ochrony wolności i praw człowieka – pisanych do wykazu prowadzonego przez prezesa sądu okręgowego. Mediację mogą przeprowadzić także, rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne (obecna nazwa Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych).
Jak przebiega postępowanie mediacyjne?
Mediator zapoznaje się z informacjami zawartymi w aktach sprawy, nawiązuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidualne, podczas których informuje ich o istocie i zasadach postępowania mediacyjnego oraz o uprawnieniach i roli uczestników, a następnie przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem wszystkich uczestników. W przypadku dojścia do porozumienia w kwestii rozwiązania konfliktu mediator pomaga w sformułowaniu treści ugody między uczestnikami, sprawdza wykonanie wynikających z niej zobowiązań oraz sporządza sprawozdanie dla sądu z przebiegu i wyników mediacji.
Czy istnieje możliwość przeprowadzenia mediacji bez bezpośredniego kontaktu jej uczestników?
Co do zasadny postępowanie mediacyjne powinno przebiegać w bezpośrednim kontakcie jego uczestników. Jeżeli jednak nie jest możliwe bezpośrednie spotkanie uczestników, mediator może prowadzić postępowanie mediacyjne w sposób pośredni, przekazując uczestnikom informacje, propozycje i zajmowane przez każdego z nich stanowisko. Musi być spełniony jeden warunek – względy oddziaływania wychowawczego na nieletniego nie mogą stać temu na przeszkodzie.
Jak długo trwa postępowanie mediacyjne?
W postanowieniu o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego sąd rodzinny określa termin, w którym powinien otrzymać sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, nie dłuższy niż 6 tygodni. W wyjątkowych jednak przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony, nie dłuższy niż 14 dni.
Jak kończy się postępowanie mediacyjne?
Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator sporządza pisemne sprawozdanie, które przedstawia sądowi rodzinnemu. W razie zawarcia ugody także ją załącza się do sprawozdania. Gdy ugoda zostanie zawarta, sąd rodzinny po rozważeniu czy zawarte w niej postanowienia, wywrą odpowiedni skutek wychowawczy względem nieletniego, umorzy postępowanie w sprawie.
Jakich informacji mediator nie może ujawnić w sprawozdaniu?
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż postępowanie mediacyjne jest poufne. Sprawozdanie nie może ujawniać przebiegu spotkań ani też zawierać ocen zachowania uczestników w ich trakcie oraz treści ich oświadczeń, chyba że uczestnik wyraźnie wniesie o ujawnienie tych danych odnośnie do jego osoby.